Takım Üyelerinizin Rolleri Nedir?

Bir elin beş parmağının birbirinden farklı olduğu, aynı anne ve babadan olan kardeşlerin huylarının birbirine benzemediği, herkesin parmak izinin, dudak izinin farklı olduğu bir dünyada aynı ekipte yer alan kişilerin aynı özelliklere sahip olmasını beklemek düşünülemez.

Takım üyelerinin hepsinden aynı şekilde davranmaları, aynı düşünmeleri, aynı tepkiyi vermeleri, aynı düşünceyi savunmaları beklenmemelidir. Her üyenin aşağıda belirtilen rollerden bir veya birkaçını sergilemesi beklenmelidir. Bazı kişiler aynı anda birçok rolü yerine getirebilir. Takım üyeleri birbirlerinin eksiğini kendilerinin artı özellikleriyle dengelerler. Zaten takım çalışmasının özünde de takım üyelerinin birbirini desteklemesi, iyi özelliklerini ön planda tutarak ekip olarak bireysel performansının çok üzerinde takım performansı sergilemek yer almaktadır.

Ekibinizi kurarken ekip üyelerinin ekibe kattığı dinamizmi ve katkıyı önceden planlayabilmek adına ekipteki her rolün anlamını ve değerini bilmek  önemlidir.

Literatürde "Takım Yönetimi Tekerleği" denen bu modeldeki rolleri kısaca şöyle tanımlayabiliriz.

1. Yaratıcı-Teşvik Ediciler (İlham Perisi)

Bu kişiler ekibin ilham perisi gibidir. Bu kişiler daha hayalci olup farklı fikirleri ve kavramları bir araya getirmede çok başarılıdır. Bu kişiler baskıya ve disipline pek gelemezler. Daha çok, bağımsız bir biçimde kendilerine uygun zaman ve mekanda çalışmayı tercih ederler.

2. Keşfedip-Yükselticiler (Keşifçi)

Bu kişiler araştırma yapıp yeni fikirler üretmede çok başarılıdır. Genelde örgütün dışında ne olup bittiğini sürekli araştırırlar, farklı insanlarla ilişki kurar, bilgi ve kaynak sağlarlar. Yeni fikirler ileri sürmede ve benimsetmede başarılı olan bu kişiler organize etme, kontrol etme, geliştirme ve uygulamada ise çoğu zaman başarılı değillerdir.

3. Bulup-Geliştiriciler (İcatçı)

Bu kişilerin analitik becerileri, bilişsel zekaları çok yüksektir. Bir çok seçenek içerisinden en iyiyi bulup karar vermede, değerlendirmede çok başarılıdırlar.

4. Organize Ediciler (Organizatör)

Bir projenin çalışabilmesi için amaçları belirleyen, planlar yapan, çalışanları organize eden, yapılacak iş için kesin zamanı belirleyen ve gerçekleştiren kişidir.

5. Sonuçlandırıcı-Üreticiler (İş Bitirici)

Bir ürünü ortaya çıkarmaktan büyük gurur duyan, bunun için gerekli hizmeti verip, üreten kişidir. Bunlar da sonuçlarla veya çıktılarla ilgilidir. Bu tarz kişiler  takım çalışma prensipleriyle, tutarlı bir biçimde çalışıp, üretmekten zevk duyarlar.

6. Kontrolcü-Denetleyiciler (Denetçi)

Bu kişiler detaylı çalışmadan hoşlanan, rakam ve oranların doğruluğunu göstermeye çalışan kimselerdir. Son derece dikkatli ve titiz çalışma özelliğine sahiptirler.

7. Destekleyici-Devamlılık Sağlayıcılar (Destekçi)

Bu kişiler her şeyin düzen içerisinde gitmesini sağlamaya çalışan, işin hem fiziksel hem de sosyal yanlarından gurur duyan herkesi motive eden kimselerdir. Takımların düzenliliğini, birlikteliğini sağlamada önemli görev üstlenirler.

8. Bilgilendirip-Öğüt Vericiler (Bilge)

Bu kişiler çok iyi dinleyicidirler. Hiçbir zaman görüşlerini ön plana çıkarıp başkalarına baskı ile kabul ettiremezler. Bir karara varmadan önce bilgi toplamayı tercih ederler. Takımların iyi bir kararını desteklerken, eğer kötü bir sonuç ortaya çıkabilecekse mümkün olduğu kadar onları bu karardan vazgeçirmeye çalışırlar.

9. Kaynaştırıcı veya Birleştirici (Motivatör)

Takım üyelerinin koordinasyonunu sağlama ve onları birleştirme rolünü üstlenerek, bütün üyelere yardımcı olur. Kaynaştırıcılar bütün görüşleri öğrenmeye çalışırlar. Aşırı uç fikirlerden hoşlanmazlar. Amaçları takım üyelerinin koordinasyonunu sağlamak onları birleştirmektir. Bu açıdan da çok gerekli kişilerdir.

Takım lideri, takımda yer alan kişilerin hangi yönlerinin zayıf, hangi yönlerinin kuvvetli olduğunu bilirse,  onlardan yapısına uygun rolleri bekler. Böylece takım üyeleri hem yeteneklerini gösterebilme olanağına kavuşur, hem de kendi karakterlerine uyan rolleri yaptıkları için daha verimli olur.  Bunun tersi durumlarda  üyelerden kendilerinde olmayan yetenekler ve roller beklendiğinde zor durumlara düşüp başarısız olabilirler. Başarılı ekip çalışması için bu rollerin dengeli dağılımda olması ise en kritik noktadır. Bazı rollerin baskın olması verimlilik ve başarı grafiğini hızla aşağı çeker.