Vazgeçmek Özgürlüktür
“Vazgeçmek Özgürlüktür” Ali Saydam’ın kendi hayat deneyimlerinden yola çıkarak okuyucularına tavsiyelerde bulunduğu iletişimciler ve yöneticiler için keyifle okunacak bir kitabının adı. Ama ben yıllar önce bu kitabı gördüğümde en çok kitabın adından etkilenmiştim...Bence özgürlükle ilgili etkileyici bir başlık , üzerinde kesinlikle düşünmemiz gereken bir konu. Bir düşünün toplum baskısıyla, aile baskısıyla, iş baskısıyla, arkadaş baskısıyla ne çok şey var hayatımızda istesek de vazgeçemediğimiz, kambur gibi sırtımızda, saplanmış hançer gibi yüreğimizde taşıdığımız….
Vazgeçmek özgürlüktür... Özgürlüğü düşünürken genelde istediklerimizi elde edebilme özgürlüğüne yoğunlaşır ve önümüzde engeller olmamasının ise özgürlüğümüze giden yolları açtığını düşünürüz. Evet insan haklarına saygılı bir şekilde istediklerimizi engellenmeden elde edebiliyor, bunun için mücadele etmiyor, kayıplar vermiyorsak özgürüz. İstediklerimizi, düşündüklerimizi rahatça ifade edebiliyor, bunun karşılığında ceza almıyorsak adil bir şekilde değerlendiriliyorsak özgürüz. Kişilik haklarımızı savunmak zorunda kalmıyor herkes buna saygı gösteriyor ve kabul ediyorsa özgürüz. Kendi kararlarımızı kendimiz alıyor ve uygulayabiliyorsak bunun için başkasının onayına ihtiyacımız yoksa özgürüz. Ve de kendi hür irademizle baskı görmeden sadece öyle istediğimiz için, aslında istemediğimiz için eşinden, işinden, tanıdığından, topluluğundan, mahallenden, şehrinden vazgeçebiliyorsan da “Özgürsün” . İstemediklerini yapmama özgürlüğü de paha biçilmez bir özgürlük… Jean-Jacques Rousseau’nun da dediği gibi “İnsanın özgürlüğü; istediği her şeyi yapabilmesinde değil, istemediği hiçbir şeyi yapmak zorunda olmamasındadır.”
Bu açıdan bakınca birçok kişinin hayatında yapmak isteyip de yapamadığı, hem dış hem de kendi baskısı ile vazgeçemediği ve özgürlüğünü kısıtladığı birçok şey olduğunu düşünüyorum. Hem özel yaşamda hem de iş yaşamında... Eşinden ayrılmak kadar işinden ayrılmak da zordur bazı insanlar için. Gönlü istemez ama bir türlü vazgeçemez…
İş hayatında sorumluluklar, ihtiyaçlar, alışkanlıklar ve çevre baskısıyla vazgeçemediğimiz ve özgürlüğümüzün kısıtlandığını düşündüğümüz çok örnek var. Özgürce karar almada da kişinin sahip olduğu donanım, özgüven, beklentisi ve kişilik yapısı ön plana çıkıyor. İşte bu noktada kişinin gerçekten ihtiyaç duyduğu şeyleri ve en önemlisi onu mutlu edecek şeyleri belirlemesi çok önemli. Çünkü eğer vazgeçemiyorsak bir şekilde bizi bağlayan ve dolaylı yoldan da olsa mutluluğumuza etki eden şeyler var demektir. Mutluluğumuz için özgürlüğümüzden vazgeçiyorsak da buna değer diye düşünüyorum. Geçen gün bir eğitimimde katılımcılara hangi hayvan olmayı tercih edersiniz ve neden diye bir uygulama yaptırdım. Seçtikleri hayvanlar üzerinden kendilerini ve beklentilerini konuştuk. Genç yaşlı karışık bir gruptu. Çoğunluk güvercini seçti ve seçme sebebi olarak “özgürlük” dedi. Herkesin içinde özgür olma, istediğinde kanatlarını açıp göklerde özgürce uçabilme hayali ve isteği var.
Şu dönemde birçok kurumda da bu uygulamada güvercini seçeceklerini düşünüyorum. Herkes daha özgür, daha kendini gerçekleştirebildiği, daha az baskı ve otorite görmek istediği bir iş yerini hayal ediyor. Kurumlarda çalışanların istek ve beklentileri doğrultusunda kendi iç dinamiklerini, organizasyonel yapısını, kurum kültürünü ve iş süreçlerini gözden geçirmeli. Maslow’un meşhur İhtiyaçlar Piramidinin en son katında kişinin kendi özgür iradesiyle kendini gerçekleştirmesi ve aşması yer alıyor. Bu bilimsel literatürdeki piramit basamakları da de bize neler yapılması gerektiği konusunda yol gösteriyor aslında.
Özgürlüğünü büyük acılar ve kayıplarla kazanmış özgür bir ülkede doğduğumuz için şanslıyız. Bu şansımızın kıymetini bilelim, atalarımıza teşekkür edelim, şükredelim. Bireysel özgürlüklerimiz için de kendimizi çok fazla bilgi ve tecrübe ile donatalım ki istemediklerimizi yapmamak, vazgeçebilmek için cesaretimiz olsun. Hayattaki tüm özgürlüklerinizin size ve herkese mutluluk getirmesi dileğiyle...
