150 TL’ye satılan bir damacananın içindeki su maliyeti 1,5–3 TL arasında hesaplanıyor; geri kalan tutar ambalaj, pazarlama, dağıtım ve hizmet bedelleri olarak açıklanıyor. Nakliye, depolama ve personel giderlerinde kayda değer bir artış olmadığı için fiyat artışlarının gerekçelendirmesinde firmalar zorluk yaşıyor.
BAKANLIĞA ŞİKAYET ETTİLER
İstanbul Sucular ve Meşrubatçılar Odası verilerine göre TESK ve oda tarafından belirlenen tarife uygulanmıyor. Oda Başkanı Ahmet Turan Akkaya, “Hiçbir gerekçe yokken yapılan zamları kabul etmiyoruz. Markaları Ticaret Bakanlığı’na şikâyet ettik” sözlerini kullandı.
Akkaya, pazarda yerli markaların gerilediğini ve 22 su firmasının yabancı sermayeye ait olduğunu belirterek, fiyat oluşumunda yabancı şirketlerin etkisine dikkat çekti.
26 MİLYON LİRA CEZA KESİLMİŞTİ
Rekabet Kurumu geçtiğimiz mayıs ayında sektördeki iki büyük firmaya ortak fiyat politikası nedeniyle toplam 26 milyon TL idari para cezası uyguladı. Uzmanlar ve sektör temsilcileri, cezanın firmaların ciroları karşısında caydırıcı olmadığın belirtiyor.
Bununla birlikte tüketicilerden sektöre yönelik çok sayıda şikâyet geliyor: kirli, yosunlaşmış veya kötü kokulu damacanalar; hijyen eksikliği; geciken teslimatlar ve düşen hizmet kalitesi tüketicilerin öne çıkardığı sorunlar arasında.
YÜZDE 500 KAR MARJI
Restoran ve işletmelerde paketli su satış fiyatları da tartışma konusu. Bazı işletmelerde 330 ml’lik küçük şişelerin 30–90 TL arasında satıldığı, bazı örneklerde yüzde 500’ün üzerinde kâr marjı oluştuğu bildirildi. Bakanlık, fahiş fiyat uygulayan işletmelere ilişkin ülke çapında denetim başlattı.
Tüketici tarafında ise satış kanalları arasında çarpıcı farklar bulunuyor. Toptan ‘gel-al’ fiyatları 19 litre için 35 TL’ye kadar düşerken, eve teslim satışlarda fiyatlar bunun 4–5 katına çıkabiliyor. Tüketiciler aradaki farkı “teslimat ve hizmet bedeli” olarak görüyor ve yüksek ek ücretlerden şikâyetçi.